Concello >> Corporación municipal >> O alcalde

O Alcalde, órgano unipersonal necesario da organización municipal, caracterizase por ser o Presidente da Corporación, o máximo representante do Municipio e o Xefe da Administración Municipal. É un órgano básico da organización municipal.

O Alcalde resulta elexido, por e entre os Concellales, na mesma sesión de constitución do Axuntamento. En canto o procedimento de elección o artígo 196 da LOREG establece en primero lugar que para ser candidato é necesario encabezar algunha das listas electorales. Se ningún dos candidatos obten a maioría absoluta dos Concellales, proclamase Alcalde a aquel Concellal que encabezara a lista máis votada; en caso de empate, resuelvese por sorteo.

Unha vez proclamado e aa mesma sesión, a primera obligación do Alcalde antes de comenzar o ejercicio das súas funcións, é xurar ou prometer o cargo ante o Axuntamento Pleno.

Os principales cometidos do Alcalde son presidir aa Corporación, representar ó Municipio e ostentar a Xefatura da Administración Municipal. Pero tanto o artígo 21 da LBRL (ampliado pola Lei 11/1999, de 21 de abril, consecuencia do Pacto Local, y pola Lei 57/2003, de 16 de diciembre, de Medidas para a Modernización do Goberno Local), ó que completa o artígo 24 do TRRL (non básico), e aínda máis, o artígo 41 do ROF, establecen unha detallada relación de atribucións. Estas relacións non teñen carácter cerrado nin exhaustivo xa que todas elas cerranse con unha dobre cláusula residual: tamén competen o Alcalde aquelas outras que expresamente lle confiran as Leis estatales ou autonómicas, ou aquelas atribuidas ó Concello sen determinar o órgano competente, quedando así configurada esta figura con un claro matiz presidencialista. Así o reconoñeceu a STS de 10 de noviembre de 1992.

Podemos clasificar estas competencias nos seguintes términos:

1. Como Presidente da Corporación, debe convocar e presidir as sesions dos órganos colexiados, dirimir os empates co seu voto de calidade e comunicar á Administración do Estado e da Comunidade Autónoma, en tiempo e forma, os actos e Acuerdos municipales.
2. Como representante do Concello non se limita a unha función protocolaria, senon que alcanza á manifestación frente a terceiros da vontade do Concello e, polo tanto, do Municipio.
3. Como Xefe da Administración Municipal as facultades son varias e notables:
• Directivas, tanto do goberno e a administración municipales como das obras e servicios, que debe ademáis inspeccionar e impulsar.
• De policía, non só como Xefe da Policía Municipal, senon tamén ó sancionar as faltas de desobediencia a súa Autoridade ou a infracción de Ordenanzas, e ó ser e competente para o outorgamento de licencias.
• Normativas, como é o dictar Bandos.
• Financieiras, ó desarrollar a xestión económica, dispoñer gastos, ordenar pagos, rendir contas e concertar operacións de crédito, e contratar obras e servicios; todo elo, dentro do límite da súa competencia.
• En materia de persoal, como Xefe superior de toda a plantilla.
• En situacións de urxencia, nas que debe exercitar accións xudiciales e administrativas ou adoptar persoalmente e baixo a súa responsabilidade as medidas necesarias en casos de catástrofe ou infortunios públicos ou grave risco dos mesmos.

Xeralmente, as decisións do Alcalde adoptarán a forma de Decretos ou Resolucións, as cales serán recollidas en Libros coas mesmas esixencias que os Libros que recollen as Actas das sesións dos órganos colexiados da Corporación